Las Meninas
Spaanse informatiebronnen

Dankzij onze unieke cursus Spaans + Kunstgeschiedenis kun je alles leren over "Las Meninas" en andere prominente Spaanse schilderijen, terwijl je Spaans met sprongen vooruit gaat! Enforex biedt deze cursus in verschillende Spaanse steden aan: Barcelona, Granada, Madrid & Salamanca.

De cursus Spaans + Kunstgeschiedenis besteedt de ene helft van de lessen aan de Spaanse taal en de andere helft aan de indrukwekkende geschiedenis van de Spaanse kunst. Ook heb je meteen de gelegenheid om "Las Meninas" te gaan bekijken in het wereldberoemde Museo del Prado in Madrid.

We hopen je snel in een van onze leslokalen te zien! Ondertussen kun je hieronder verder lezen voor meer informatie over "Las Meninas".

Las Meninas

Het geweldige en ongewone familieportret ´Las Meninas´ is het meest bekende en meest besproken werk van Diego Velázquez.

Het schilderij, dat in 1656 gemaakt werd, toont een interessante periode uit de zeventiende eeuw en wordt tegenwoordig nog vaak door kunstenaars, studenten en critici bestudeerd. Het is onmogelijk om de ware betekenis achter Las Meninas te achterhalen en dit was waarschijnlijk ook Velázquez´ bedoeling. Het schilderij roept vele vragen op, maar geeft geen antwoorden, waardoor de kijker zelf mag beslissen wat de betekenis en bedoelingen van het schilderij zijn.

Las Meninas is een tijdloos schilderij, doordat Velázquez een onderwerp aansneed dat het publiek blijft interesseren. Hij liet de regels van traditionele portretten namelijk achter zich en laat ons een kijkje nemen "achter de schermen" van het koninklijke hof. De mens is altijd al nieuwsgierig van aard geweest, zoals wel blijkt uit het royale aanbod aan roddelbladen. Niemand laat de kans voorbijgaan om een kijkje te nemen in de koninklijke privé-kamers, of ze nou uit de eenentwintigste of de zeventiende eeuw zijn. Koninklijke portretten uit die tijd waren normaalgesproken nogal stijfjes en formeel, de personen hadden een strak gezicht en de achtergrond was altijd monotoon. Velázquez brak echter met deze traditie om de wereld de normale gang van zaken in het paleis van Filips IV van Spanje te laten zien. Ook wilde Velázquez de koninklijke familie iets menselijker laten lijken, alsof ze net als iedere andere familie waren.

Op het eerste gezicht valt vooral de vijfjarige La Infanta Margarita op, die omringd wordt door haar dienstmeiden (of meninas), de hond van de familie en twee dwergachtige helpsters. Hoewel de aandacht vooral gericht is op La Infanta Margarita, bewijst Velázquez nog een keer dat iedereen, ook degenen die normaal ´achter de schermen´ werken, geschilderd kan worden. Dit wordt nog eens benadrukt door de titel van het schilderij, Las Meninas. Links van Margarita staat Velázquez in hoogsteigen persoon voor een enorm schildersdoek met penseel en palet in de hand, waarmee hij zich doet gelden als kunstenaar.

Er is echter nog meer aan de hand. Het interessantst aan dit schilderij is het feit dat Velázquez ervoor gekozen heeft om alleen een wazig spiegelbeeld van de koning en koningin weer te geven. Velázquez maakt hier handig gebruik van perspectief, waardoor dit gedeelte minder duidelijk is. Dit opzettelijk ontwijken roept vele vragen op.

Voornamelijk: wie is Velázquez op het enorme schildersdoek aan het schilderen?

Sommige critici beweren dat hij het tafereel aan zijn linkerkant met La Infante Margarita en haar ´Meninas´ aan het schilderen is en dat de ouders, de koning en koningin van Spanje, op een afstandje staan te kijken naar hun dochter. Dit zou echter betekenen dat Velázquez de jonge prinses van achteren aan het schilderen is, wat nogal raar is voor een schilderij.

Een andere mogelijkheid is dat Velázquez koning Filips IV en zijn vrouw, Mariana de Austrias, aan het schilderen is, aangezien zij voor hem staan. Margarita is eenvoudigweg aan het kijken naar haar ouders. Velázquez zou verschillende redenen kunnen hebben om het echtpaar zo ver weg te plaatsen. Zo hield Filips IV er in zijn latere jaren niet zo van om geschilderd te worden en zou hij er opdracht toe kunnen hebben gegeven.

Of maakt Velázquez hier gebruik van zijn positie als kamerheer om een machtspelletje te spelen? Was het een uiting van eigendunk om zichzelf vooraan het schilderij te plaatsen en het koninklijke echtpaar slechts in een spiegelbeeld weer te geven? Of is dit nog een poging van Velázquez om Filips en Mariana menselijker te laten lijken en het normale volk dat het schilderij zou zien, zich beter te laten voelen?

Allemaal vragen, die iedereen voor zichzelf mag beantwoorden na Las Meninas bewonderd te hebben. Zo heeft Velázquez het waarschijnlijk bedoeld en dit is tevens wat het tot een geweldig en indrukwekkend kunstwerk maakt.

Als je zelf de betekenis achter Las Meninas wilt zoeken, kom het schilderij dan bekijken in het beroemdste museum van Madrid, het Museo del Prado.